ประวัติความเป็นมาของมูลนิธิโรงพยาบาล ๕๐ พรรษา มหาวชิราลงกรณ โดยพระราชานุญาต สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมงกุฎราชกุมาร
 
    เนื่องจากในอดีตที่ผ่านมา พระสงฆ์ในชนบทของประเทศไทย เวลาอาพาธจะเข้ารับการบำบัดรักษาที่โรงพยาบาลท้องถิ่นในอำเภอ หรือในจังหวัดของตนปะปนและแออัดกับคนไข้คฤหัสถ์ ซึ่งมีจำนวนมากอยู่แล้วจนเตียงและห้องไม่เพียงพอ อันเป็นภาพที่ไม่เหมาะสม ในกรณีที่เป็นเรื่องสำคัญก็จะเข้าไปรับการบำบัดที่โรงพยาบาลสงฆ์ในกรุงเทพฯ ซึ่งก็มักจะมีปัญหาในเรื่องหาที่พำนักก่อนเข้าโรงพยาบาล รวมถึงปัญหาค่าใช้จ่ายที่จำเป็นต่าง ๆ เช่น ค่าพาหนะและภัตตาหารตลอดถึงจะต้องหาพระเถระผู้ใหญ่ให้การรับรองเข้าโรงพยาบาลเป็นต้น
               

    ปัญหาเรื้อรังตลอดระยะเวลาที่ผ่านมาก็คือ พระสงฆ์ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งเป็นพระสงฆ์ส่วนใหญ่ในประเทศ ต่างประสบความเดือดร้อนในเรื่องต่าง ๆ ดังกล่าวเป็นอย่างมาก เพราะฉะนั้น พระสงฆ์และประชาชนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือจึงต้องการให้มี “โรงพยาบาลสงฆ์”ขึ้น ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เพื่อขจัดขั้นตอนปัญหาต่าง ๆ ในการบำบัดอาพาธของพระสงฆ์ และเพื่อแบ่งเบาภาระของโรงพยาบาลท้องถิ่น ในการบำบัดโรคภัยไข้เจ็บของประชาชนในชนบทด้วย แต่ความต้องการในการแก้ไขปัญหาความเดือดร้อนดังกล่าว ยังมิได้รับการสนองตอบจากรัฐบาล เนื่องจากภาวะวิกฤตทางเศรษฐกิจดังเป็นที่ทราบกันดีอยู่แล้ว ด้วยเหตุนี้ คณะสงฆ์และประชาชนภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จึงเห็นควรรณรงค์ประชาชนร่วมกันบริจาคต้นทุนก่อสร้างตามกำลัง ก่อนที่จะได้รับความสนับสนุนจากรัฐบาล
   

    สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ทรงทราบถึงปัญหาและทรงตระหนักถึงความสำคัญในเรื่องนี้ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ รับโครงการก่อสร้างโรงพยาบาลนี้ เป็นโครงการเฉลิมพระเกียรติ ในมหามงคลเฉลิมพระชนม ๕๐ พรรษา ในปีพุทธศักราช ๒๕๔๕ พร้อมพระราชทานนามโรงพยาบาลนี้ว่า “โรงพยาบาล ๕๐ พรรษา มหาวชิราลง กรณ” และได้เสด็จฯพร้อมด้วย พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าพัชรกิติยาภา ไปทรงวางศิลาฤกษ์โรงพยาบาลแห่งนี้ ที่บ้านปลาดุก หมู่ ๓ อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี เมื่อวันที่ ๒๓ พฤษภาคม ๒๕๔๕
 
กำเนิด มูลนิธิ
    เพื่อให้กิจกรรมและโครงการก่อสร้างโรงพยาบาล ๕๐ พรรษา มหาวชิราลงกรณ์ดังกล่าว ดำเนินไปได้อย่างต่อเนื่อง มีประสิทธิภาพและบรรลุวัตถุประสงค์ตามเป้าหมาย สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้คณะกรรมการโครงการ จัดตั้ง มูลนิธิโรงพยาบาล ๕๐ พรรษา มหาวชิราลงพรณ ย่อว่า (มรพ.) ขึ้นสนับสนุนโครงการ ฯ โดยได้รับอนุญาตจากทางราชการ จดทะเบียนเป็นนิติบุคคล เลขที่อนุญาต ต.๔๘๑/๒๕๔๕ เมื่อวันที่ ๔ ธันวาคม ๒๕๔๕
 

วัตถุประสงค์ มูลนิธิ

1. ๑.เพื่อสนับสนุนส่งเสริมสุขภาพของพระภิกษุ สามเณรและประชาชน โดยเน้นการรักษาผู้ป่วยทั้งทางร่างการและจิตใจของโรงพยาบาล ๕๐ พรรษษ มหาวชิราลงกรณ

2. ๒.เพื่อเป็นกองทุนสำหรับการสนับสนุนการดำเนินการงานกิจกรรมต่าง งานวิจัยค้นคว้า และการพัฒนาบุคลากรของโรงพยาบาล ๕๐ พรรษา มหาวชิราลงกรณ

3. ๓.เพื่อช่วยเหลือผู้ป่วยพระภิกษุ สามเณรและประชาชน ซิ่งพิการทุพพลภาพ ยากไร้ ชราภาพ และไม่มีรายได้ เพียงพอ

4. ๔.เพื่อให้การสนับสนุนและส่งเสริมวันหรือศาสนสถานที่ตั้งอยู่ในเขตพื้นที่โรพยาบาล ๕๐ มหาวชิราลงกรณ

5. ๕.เพื่อร่วมมือกับองค์กรการกุศลอื่น ๆ เพื่อสาธารณประโยชน์

6. ๖.ไม่ดำเนินการเกี่ยข้องกับการเมืองแต่ประการใด
   
   มูลนิธิเรียกเป็นภาษาอังกฤษว่า
   THE FOUNDATION OF THE 50^th ANNIVERSARY MAHAVAJIRALONGKORN HOSPITAL ย่อว่า 50^th FAMH.

เครื่องหมายมูลนิธิ

1. ๑.พระอนุราชมงกุฎ หมายถึง เครื่องราชอิสริยยศในสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร
2. ๒.ตรามหาจักรี หมายถึง พระราชสัญลักษณ์ และตราประจำพระบรมราชวงศ์จักรี
3. ๓.ม.ว.ก. หมายถึง พระนามาภิไธยย่อในสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร สิริกิตยสมบูรณสวางควัฒน์ วรขัตติยราชสันตติวงศ์มหิตลพงศอดุลยเดช จักรีนเรศยุพราชวิสุทธ สยามมกุฎราชกุมาร มุสิกนาม
   1. ๑.ม.สีเหลือง หมายถึง วันพระราชสมภพ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว (วันของพ่อ)
   2. ๒.ว.สีขาวนวล หมายถึง สีวันประสูติ (วันจันทร์ นับตามคติมหาทักษา)
   3. ๓.ก.สีฟ้า หมายถึง วันพระราชสมภพ สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ (วันของแม่)
      

สำนักงานสาขาใหญ่ของมูลนิธิ : ๔๐ อาคารมหาเจษฎาบดินทร์ วัดยานนาวา ถนนเจริญกรุง แขวงยานนาวา เขตสาทร กทม. ๑๐๑๒๐
โทร.๐-๒๖๗๓-๙๙๔๐-๓, โทรสาร.๐-๒๖๗๓-๙๙๔๑